Ιερά Μονή Βαρλαάμ
Πρόκειται για ακόμη μια επιβλητική μονή των Μετεώρων, τη 2η μεγαλύτερη, η οποία βρίσκεται σε ύψος 370 μέτρων και παρέχει μια μοναδική θέα των Μετεώρων στον επισκέπτη. Η μονή πρωτοκατοικήθηκε από τον ασκητή Βαρλαάμ, εξ ου και η ονομασία, ο οποίος στην κορυφή του βράχου έκτισε έναν μικρό ναό, αφιερωμένο στους Τρεις Ιεράρχες και ένα μικρο κελί. Η εύρεση ποσίμου νερού ήταν ιδιαίτερα δύσκολη με αποτέλεσμα οι μονάχοι να κατασκευάσουν ένα τεράστιο βαρέλι στο οποίο μαζεύαν το νερό της βροχής και το οποίο χρησιμοποιούσαν είτε για πόση είτε για τις οικοδομικές τους εργασίες.
Ύστερα από την κοίμηση του ασκητή Βαρλαάμ η μονή παρέμεινε έρημη για περίπου 200 χρόνια και τότε είναι που ανεβήκαν οι ιερομόναχοι Θεοφάνης και Νεκτάριος, αδέρφια εξ Ιωαννίνων, και άρχισαν να δημιουργούν τα πρώτα κτίσματα και να ανακαινίζουν ότι είχε απομείνει. Ανακαίνισαν το εκκλησάκι των 3 Ιεραρχών και έκτισαν τον κεντρικό ναό της μονής που τιμά τη μνήμη των Αγίων Πάντων. Αξιό αναφοράς πως αν και οι παραπάνω οικοδομικές εργασίες δε κράτησαν παραπάνω από ένα μήνα, η μεταφορά και η ανέλκυση των υλικών διήρκεσε παραπάνω από μια 20ετια. Σημαντικό ρόλο σε αυτή τη χρονική καθυστέρηση έπαιξε η μορφολογία του βράχου. Οι ασκητές μέσω ξύλινων σκαλών κρεμασμένων από το βράχο αναγκαζόντουσαν να μεταφέρουν τα υλικά με κίνδυνο της ίδιας τους της ζωής καθώς σε πολλά σημεία οι σκάλες είχα κενά μεταξύ τους με αποτέλεσμα οι ασκητές να πηδάνε από κατασκευή σε κατασκευή σε ύψος εκατοντάδων μέτρων. Εν συνεχεία η ανέλκυση μονάχων και υλικών απλοποιήθηκε με την κατασκευή χειροποίητου βριζονίου (δίχτυ), μειώνοντας κατά ένα ποσοστό την επικινδυνότητα και τη χρονοκαθυστέρηση. Από τις αρχές του 16ου αι μ.Χ και καθ’ όλη τη διάρκεια του αιώνα αυτού η μονή άκμασε και κατοικούσαν περίπου 35 μονάχοι, ενώ από το 17ο αι μ.Χ και έως το 1961 μ.Χ ήταν περίοδος πραγματικής παρακμής. Τότε ήταν που μια μοναστική αδελφότητα ανέβηκε στο βράχο και άρχισε να λειτουργεί ξανά τη μονή. Αξίζει να αναφερθούμε σε μέλη της μοναστικής αυτής αδελφότητας τα οποία αποτελέσαν μετέπειτα εξέχουσες προσωπικότητες της Ελλάδος. Σε αυτή την αδελφότητα ηγούμενος ήταν ο Μητροπολίτης πρώην Πειραιώς Καλλίνικος και μελή της ομάδος ο μακαριστός πρώην Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Χριστόδουλος, ο Μητροπολίτης πρώην Κίτρους, Κατερίνης και Πλαταμώνας Αγαθόνικος καθώς και ο νυν ηγούμενος της μονής ο αρχιμανδρίτης πατήρ Ισίδωρος.
Η μονή εδώ είναι κτισμένη σε ένα επίπεδο και στο οποίο ανατολικά συναντούμε το νοσοκομείο με το μικρο ναό των Αγίων Ανάργυρων, στα βόρεια το καθολικό των Αγίων Πάντων, τον ξενώνα, τα κελιά και τον πύργο για το βριζόνι ενώ προς τα δυτικά βρίσκεται το παλιό μαγειρείο, η τράπεζα, ο ναός των Τριών Ιεραρχων και τα κελια. Το καθολικό που τιμάται στη μνήμη των Αγίων Πάντων είναι αγιορείτικου τύπου, κτιστηκε το 1541-42 μ.Χ και τοιχογραφήθηκε το 1548 μ.Χ όπως μάρτυρα επιγραφή στο νότιο τοίχο του. Το όνομα του ζωγράφοι δεν αναφέρεται πουθενά, βασει όμως της τεχνικής πιστεύεται πως είναι έργο του Φράγκο Κατελλάνο. Ο νάρθηκας αγιογραφήθηκε το 1566 μ.Χ από τους αδελφούς Γεώργιο και Φράγκο Κοντάρη και στον οποίο ξεχωρίζουν οι τοιχογραφίες της μέλλουσας Κρίσεως καθώς και των κτητόρων Θεοφάνη και Νεκταρίου. Στον κυρίως ναό χαρακτηριστικές οι απεικονίσεις της Πλατυτέρας, της Λειτουργίας των Αγγέλων, του Εσταυρωμένου, του Θεού Παντοκράτορα, καθώς και σκηνές από τη ζωή και τα πάθη του Άριστου. Να αναφέρουμε το σκευοφυλάκιο επίσης της μονής, στο οποίο φυλάσσονται αντικείμενα αμύθητης θρησκευτικής και καλλιτεχνικής άξιας μεταξύ των οποίων και η εικόνα της Θεοτόκου Βρεφοκρατούσας του κρητικού ζωγράφου Εμμανουήλ Τζάνε, έργο του 1668 μ.Χ.
Η πρόσβαση στη μονή γίνεται μέσω λαξευμένης στο βράχο σκάλας και απαριθμεί περίπου 200 σκαλιά. Μην παραλείψετε μετά την είσοδο στη μονή να ακολουθήσετε τον καμαροσκέπαστο διάδρομό που οδηγεί τον επισκέπτη στη μικρή κλιμακωτή αυλή με τη θαυμάσια θέα.
