Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Αναπαυσά
Ανηφορίζοντας από το Καστράκι και αφήνοντας πίσω μας τα τελευταία σπίτια του χωριού, συναντούμε στα αριστερά μας την Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Αναπαυσά. Η μονή είναι χτισμένη πάνω σ’ ένα μικρο σ’ έκταση βράχο που είχε ως αποτέλεσμα την κτίση της μονής σε κατακορυφο σχεδιασμό και συγκεκριμένα σε τρία επίπεδα. Για τη συγκεκριμένη Μονή δε διαθέτουμε πολλές πληροφορίες σχετικά με το πότε εγκαταστάθηκαν για πρώτη φορά ασκητές, αλλά σύμφωνα με τοιχογραφίες που βρεθήκαν στο εκκλησάκι του Αγίου Αντωνίου και χρονολογούνται το 14ο αι μ.Χ, η ασκητική ζωή πρέπει να ξεκίνησε στις αρχές του αιώνα αυτού. Η Μονή ανακαινίστηκε κατά τις αρχές του 16ου αι μ.Χ από τον Άγιο Διονύσιο Μητροπολίτη Λάρισας και από τον ιερομόναχο Νικάνορα και λειτουργούσε αδιάλειπτα έως και περίπου το 1900 όπου και εγκαταλείφθηκε οριστικά. Τη δεκαετία του 1960 το μοναστήρι αναστηλώθηκε από την Αρχαιολογική υπηρεσία και κατοικήθηκε έως και τη δεκαετία του 1980 από τον πάτερα Παλαμά. Από τη φυγή του πάτερα Παλαμά και για τα επόμενα 20 χρονιά η μονή παρέμεινε κλειστή και άνοιγε τις πύλες της καθαρά για τουριστικό σκοπό από τους ιερείς της περιοχής. Το 1997 η μονή άρχισε να λειτουργεί κανονικά έως και σήμερα.
Στον 1ο όροφο της Μονής βρίσκεται το εκκλησάκι του Αγίου Αντωνίου, ιδιαίτερης σημασίας μιας και εκεί βρεθήκαν τα παλαιότερα υπολείμματα τοιχογραφιών. Στο ίδιο επίπεδο συναντούμε κρύπτη η οποία φυλούσε πολύτιμα αντικείμενα και χειρόγραφα της Μονής τα οποία έχουν μεταφερθεί στην Ιερά Μονή Αγίου Στεφάνου την περίοδο που η Μονή παρέμεινε κλειστή. Εδώ συναντάμε και το αρχονταρίκι το οποίο είναι χώρος υποδοχής και έχει πάρει την ονομασία του διότι στο συγκεκριμένο μέρος οι μονάχοι υποδεχόντουσαν τους ανθρώπους σαν άρχοντες. Ο 2ος όροφος καλύπτεται εξολοκλήρου από το καθολικό της Μονής του Αγίου Νικολάου, στο οποίο ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει τοιχογραφίες ανεπανάληπτης ομορφιάς. Το καθολικό της μονής, με το παράξενο σχήμα λόγω της παράξενης ιδιομορφίας του βράχου που κτίστηκε, αγιογραφήθηκε από τον περίφημο κρητικό ζωγράφο Θεοφάνη Στρελιτζά και αποτελεί το αρχαιότερο επώνυμο έργο του μεγάλου αυτού καλλιτέχνη. Ο ζωγράφος θεωρείται πως εκείνη την περίοδο ζούσε στη Μονή με την ιδιότητα του μοναχού και όχι απλά ως αγιογράφος της. Στο 3ο όροφο βρίσκεται η παλιά τράπεζα της Μονής επίσης διακοσμημένη από έργα του Στρελιτζά, η τράπεζα έχει ανακαινιστεί πλήρως και χρησιμοποιείται ως επίσημος χώρος υποδοχής. Εδώ θα συναντήσετε και το παλιό οστεοφυλάκιο της μονής καθώς και το παρεκκλήσι του Αγίου Ιωάννη του Πρόδρομου. Δεν είναι γνωστό από που πήρε η μονή το όνομα Αναπαυσάς με επικρατέστερη να είναι η θεωρία εκείνη που λέει ότι η ονομασία προέρχεται από την θέση της, θέση που προσφέρει ανάπαυση και γαλήνη στον επισκέπτη της.
Η πρόσβαση στη μονή γίνεται μεσώ ενός ανοδικού μονοπατιού το οποίο ξεκινάει από το σημείο του parking. Στη συνέχεια η οριστική πρόσβαση παρέχεται μέσω κτιστών στο βράχο σκαλοπατιών τα οποία αντικατέστησαν την παλαιά μέθοδο, την ανάβαση μέσω ανεμόσκαλας ή του παραδοσιακού διχτυού, καθώς λόγω του μεγάλου ύψους του βράχου το καθιστούσε ιδιαίτερα χρονοβόρο.